– Det må vera lov å gjera feil

Micco Grönholm har den gjeve tittelen «Head of Future», framtidssjef, i Helsingborg kommune. Måndag kveld fortalde han kommunestyrepolitikarane i Os og Fusa korleis dei har jobbar for å bli best i verda på internett og korleis Helsingborg skal bli den beste byen dei kan ved hjelp av internett.

– Ein seier at ting skjer så fort. Det sa ein om den industrielle revolusjonen òg, men det tok 200 år. Det var fort då, men korleis hadde det vore i dag? Kva skjedde i 1991? Jo, internett kom. Kva skjedde i 2004? Jo, facebook kom. Kva skjedde i 2007? Iphone kom. Plutseleg var telefonen ikkje berre ein telefon, men du fekk tilgang til all informasjon over heile verda i ein dings du går rundt med i lomma di.

– Men det verkelege store året med tanke på digitalisering var i 2017. Kva skjedde då, undra Grönholm, før han sjølv måtte røpa at det var året kor kunstig intelligens med datamaskiner som lærer av seg sjølv kom.

– Det må vi forholde oss til når vi snakkar om å utvikla ein kommune. Kva kjem til å skje i 2021? Det er det ingen av oss som veit, men det er fleire, blant anna Tesla og Ford, som trur at vi kjem til å ha sjølvkøyrande bilar.

– Når vi ser samfunnet bli forandra så mykje, så kan vi lura på kor mykje vi har forandra oss. Det einaste som er sikkert er at framtida blir heilt annleis en korleis den har vore, påpeikte framtidssjefen.

Er veldig redde for å gjera feil

For å klare å møta den ukjente framtida peika Grönholm på at kommunen må få tilsette til å handtera alle tenester som skal leverast og at ein må finna balansen mellom å tilpasse kunstig intelligens mot hender til å hjelpa brukarane og å løysa oppgåva.

– For å klara å levera dei kommunale tenestene det blir krav og forventning om, så er det mykje som må gjerast på ein annan måte enn i dag.

– Det største problemet er at kommunane er veldig redde for å gjera feil.

– Om de aldri vågar å gjera noko feil, så kjem de aldri til å gjera noko nytt. Det er umogleg å utvikla noko nytt utan å gjera feil undervegs. Skal vi lykkast i å forandra oss, så må vi også forstå at vi må forventa oss feil, som vi lærer av. Vi må gå frå "forgive and forget" til "learn by your mistakes", understreka Grönholm.

La dei tilsette få testa

I Helsingborg nyttar dei opne kjeldekoder til det meste av datasystemer. I tillegg stimulerar ein både innbyggjarar og tilsette til å koma med idear og å testa dei ut, gjerne i småskala i førsteomgang.

– Dette handlar om haldningar. I Helsingborg har vi tre fokus vi jobbar etter. Den første er frå strategi og planar til tester og lærdom.

– Ein strategi får aldri noko til å skje, det er det handling som gjer.

– Om du tenkjer at dette skal ta tre år, så skal du gjera det på tre månader, slik blir tre månader til tre veker, tre veker til tre dagar og tre dagar til tre timar. Då skjer det ting. Ein må starta for å få testa og lært.

– Det andre er frå teknikk og system til menneskjer og behov. Det er menneskjer sine behov de skal løysa. Det er ikkje systemet eller teknikken som er problemet, men behovet menneskja har. Systema og teknikken er berre eit middel som kan vera med å løyse desse.

– Det siste er at vi skal gå frå nokon andre sitt ansvar til alle sin kvardag. De må digitalisera dykk, nokon må gå foran og det må vera dykk, helsa Grönholm kommunestyremedlemmane før han drog opp ei rekkje praktiske eksempel på korleis Helsingborg har tilnærma seg dette.

– Kjem nokon til å dø?

Grönholm presenterte ei riskoanalyse à la Helsingborg.

– Vi må bekjempa redselen for å gjera feil. Mitt mål er at alle ansatte skal gjera ein feil kvar veke, men ikkje ein feil ein har gjort før, eller som nokon andre i organisasjonen har gjort før. Då er vi jo for dårlege til å læra av våre feil.

– Når nokon kjem med ein god idé så gjeld det å testa den så billig og enkelt som mogleg. Der har vi eitt sentralt spørsmål; Kjem nokon til å dø?

– Om svaret er ja, så testar vi ikkje, men ellers så gjer du det. Berre fordi ein er ein kommune, så treng det ikkje vera så kommunalt heile tida.

Forandringane kjem

Skeptiske politikarar lurte på om ikkje både overordna mynde hadde protestert og om det ikkje ville gå utover arbeidsplassar.

– Det kjem til å bli store forandringar. Menneskjer kjem til å gjera ting dei ikkje gjer i dag. Vi veit ikkje kva dei vi utdannar i skulene våre kjem til å jobba med om tjue år, men det skal vi ikkje vera redd for.

– Overordna mynde streka i bryjinga, men når dei ser at ting vi utviklar kan brukast av andre gratis, så har det endra seg.

– Det viktigaste de som politikarar kan gjera er å fundera over korleis de kan hindra frykta for å gjera feil, avslutta Micco Grönholm.