– Mantraet for Os: Variasjon

Bildeserie:

1 av 2

Senterpartiet og Folkeaksjonen mot bru over Bjørnafjorden inviterte onsdag til miniplansmie og folkemøte om korleis Os skal sjå ut i framtida. Til å leie det heile hadde dei fått stadsutviklar Erling Okkenhaug, best kjend frå Pål Winsents sin film "Sørlandsrefsaren".

– Norske tettstader, som Os, er under sterkt press frå utbyggarar og arkitekter.

– Det som er spesielt med ein tettstad og ein by er at den har grodd opp over tid, det har vore forskjellige utbyggarar og arkitekter og soleis vore ein småskala-utvikling.

– Dette skal ikkje bli eit innlegg om arkitektur og stilart, men visa korleis ein kan utvikla ein bystruktur. Alt for mange reguleringar er for løst vurdert og det blir gitt for mange dispensasjonar, innleia Okkenhaug.

Mantra: Variasjon

Etter eit lite døgn i Osbygda hadde Okkenhaug gjort seg opp ei klar meining om den viktigaste eigenskapen til Os.

– Mantraet for Os må vera variasjon.

– Etter å ha reist rundt i bygda så er det det som slår meg. Bygda har ein ekstremkvalitet. Landskapet og naturen er unik med sin enorme variasjon. Det må òg gjelda for bebyggelsen. Den må vera variert tilpassa det unike landskapet, konkluderte Okkenhaug.

Kvifor går det gale?

Stadsutviklaren og samfunnsrefsaren hadde ei klar formeining om kvifor det går gale på så mange plassar.

– Inntrykket eg har fått her i Os, er det same som eg har fått i dei 25 andre kommunane eg har vitja i rundt i landet.

– Det handlar om manglande innsikt.

– Utbygginga er utbyggerstyrt og ikkje styrt av politikarane.

– Ein kan, og skal ikkje, stoppa utviklinga, men ein må styra den.

– For å klara det treng ein gode medvirkingsprosesser.

– Er ein sikker på at ein har sett det beste for Os? Skal ein ta beslutninga før ein har sett på alternativa? Korleis skal Os vera i 2040 - ei perle på vestlandet eller ein kopi av Groruddalen, undra Okkehaug.

Treng engasjement

Eit panel, beståande av Knut Børgesen (Folkeaksjonen mot bru over Bjørnafjorden), Terje Sperrevik (TvS), Terje Søviknes (Frp), Jon Sivert Rykkel (V), Marie Bruarøy (H), Helge Steinum (Ap), Nils-Anders Nøttseter (MDG) og Harald Lekven (Sp), fekk i oppgåva å debatter arealbruken og utviklinga av Os fram mot 2040. Til å leia debatten hadde arrangørane henta inn ordførar i Fusa, Hans Vindenes.

– Vi står framfor eit vegskille. Slik det er no får folk informasjon for seint. Vanlege folk må bli invitert med før beslutningane skal takast, påpeikte Børgesen.

Politikarane i panelet var ikkje usemde i at ein trengde debatt, men etterlyste samstundes engasjementet frå innbyggarane.

– Vi ønskjer eit to-sidig engasjement slik som formålsparagrafen i plan- og bygingslova legg opp til, men då må innbyggarane på banen, svara Sperrevik.

– Eg vil utfordra fleire til å engasjera seg i politikken og å vera aktive. Det er mange avgjer som skal takast, og til lags åt alle kan ingen gjera. Det er tøft å planlegga arealpolitikken. Vi skal ta kritikk når den er berettiga.

– Av og til føler eg at vi er styrt av utbyggarane, det skal innrømmast. Samstundes har vi gjort ein grundig jobb i Os kommune med den arealplanen som no gjeld, følgde Bruarøy opp.

– Vil setta på bremsane

Helge Steinum frå Arbeiderpartiet støtta ønske om meir innbyggarmedverknad.

– Det gjeld å ha kontrollen. Det handlar om styring, styring, styring.

– Det er ikkje om å gjera å bli stor så fort. Difor må vi dra på bremsane litt slik at vi sikrar at vi har kontrollen, påpeika Steinum.

Han fekk langt på veg støtte frå Nils-Anders Nøttseter.

– I veldig stor grad så ønskjer vi alle det beste for Os, men det er openbare skilnader på korleis vi tilnærmar oss det.

– Den ønska veksten går for fort, difor blir busettingsmønteret for tilfeldig. Sjå berre til Bjånes. Det er ein av dei betre planlagte utbyggingane, men det heng for dårleg saman med resten av utviklinga i kommunen.

For mykje dispensasjonar

Panelet blei utfordra på at det blir gitt for mykje dispensasjonar frå gjeldande reguleringsbestemmelser og planar.

– Det er ein hard kamp for å følgje reguleringsplanane. I plan- og bygningsutvalet har vi ein haug med dispensasjonar, det gjer at ting blir for lite forutsigbart.

– Vi må gjera eit enno betre grep med planane, påpeika Sperrevik.

– Det er rett at det er mange dispensasjonar, men skal du ikkje få lov å bygga som du vil når du eig ei tomt? Tidlegare var planane mykje mindre rigide, no er dei kanskje stramma for mykje inn, då blir det dispensasjonar, svara Bruarøy.

Søviknes presiserte at årsaka til dispensasjonssøknadane kan vera todelt.

– Det eine er dispensasjon frå gjeldande reguleringsplaner. Det andre er søkander som gjeld eigedommar som ikkje er regulert i planar. Desse har ikkje nokre retningsliner knytt opp mot seg, og må difor handsamast etter dispensasjonsreglane.

Vil invitera til informasjonsmøter

Frå salen blei posisjonspartia, høgre og Frp, utfordra på om dei ville invitera innbyggarane meir med i prosessane. Til dømes gjennom eit par årlege informasjonsmøter, kor kommunen orienterar om kva planar som er på gang og som har kome inn.

– Det er eit enkelt ja/nei-spørsmål. Vil de det, spurde ordstyrar Vindenes.

– Ja, kom det kontant frå både Søviknes og Bruarøy.

Treng eit innbyggjarinitiativ

Okkenhaug, som hadde observert debatten, konkluderte med at det var ikkje mykje ulikt i Os i høve dei andre plassane han har vore.

– Eg håpar jo at det ein har drøfta her no og tidlegare i dag i miniplansmia blir tatt med vidare.

– Os er overmoden for ei gruppering av politisk uavhengige innbyggarar, som ei velforening, som kan halde politikarane i øyro. Eg håpar det lar seg etablera.

– Os må byggast med respekt og det må styrast av folket og politikarane, oppsummerte Okkenhaug etter møtet.