Fekk nyleg bestilling på bunadar til 2028 og 2030

Bildeserie:

1 av 10

Bunadar finst det like mange av som det finst meiningar om korleis dei skal sjå ut, korleis dei ikkje skal sjå ut, kva som er lov- og kva som ikkje er lov kring bunads-tradisjonane.

Fire damer har funne ei balanse mellom det tradisjonsrike og moderne løysingar.

Audiens i Dalen

At det er travle tider i lokala til det tidlegare handelslaget i Hegglandsdalen er tydeleg allereie før intervjuet tek til.

Damene - Aud Jørgensen, Catrine Bergesen, Bjørg Evensen og Lillian Lekven køyrer stram regi på timeplanen. Å storma inn døra for å gjera intervju utan avtale skjønte artikkelforfattaren tidleg at ikkje var vegen.

I ein travel kvardag skal det syast, prøvast og diskuterast bunad med ei aukande kundemasse.

OL i 1994 var vendepunktet

– Eg vil seia at at OL på Lillehammer i 1994 var vendepunktet for bunad og kjøp- og bruk av bunad i Noreg. Dette fortel Aud Jørgesen, ho dei andre i butikken omtalar som «sjefen sjølv».

– Etter OL har det berre gått opp, og då spesielt på herresida. Dei åra rundt OL var det mykje fokus på norske produkt, og det gjorde at bunaden som festplagg fekk eit skikkeleg løft.

Konfirmantar i kø - i 11 år framover

I desse dagar er det mange som driv og planlegg konfirmasjonar i bygda. I Bunadbutikken kjenner dei på dette.

– Ja, no er det ganske så travelt for oss. Det er mange konfirmantar som treng dei siste finjusteringane på nye bunadar, og nokre treng ein del rettingar på bunadar dei har arva.

– Er det mange som er seint ute med «Plan bunad» for konfirmant sin?

– Eg hadde ei som ringte her i går og lurte på bunad til konfirmanten til neste år, fortel Aud. Eg måtte fortelja ho at vi tidlegast kan klara det om tre år. Vi er rett og slett ferdigbooka dei neste tre åra.

– På den andre sida har vi jo dei som er godt tidleg ute - nyleg fekk vi to bestillingar, den eine til ein konfirmant i 2028, den andre skal vera klar i 2030.

Utvida butikken og staben

I januar utvida butikken areala sine ved å ta i bruk det som tidlegare var lager for handelslaget.

I tillegg har dei nye, «unge krefter» på veg inn i drifta.

Catrine Bergesen er praktikant i Bunadbutikken, og driv i desse dagar med kursing og førebuingar til å kunna ta sveinebrev innan faget. Ho fortel at butikken no ser på å tilby saumrettleiing for kundane.

– Vi ser at det er mange som gjer delar, eller mykje av arbeidet med bunadane sjølve, men samstundes treng dei ofte litt hjelp eller gode råd på vegen. Då er det bra om vi kan samla dei saman med jamne mellomrom. Sjå gjerne på det som ei støttekontakt-teneste.

Bergesen fortel òg at det er ein del som undervurderer tidsbruken som ligg bak ein skreddarsyd bunad. Ofte er det ikkje storleiken på arbeidet som dreg prisen opp, men kor heftig og tidkrevjande handverket som ligg bak er.

Kan gjerast kjappare og rimelegare

Sjølv om det er fleire års ventetid, og ein prislapp på om lag 50.000 kroner for ein komplett herrebunad, har Bunadbutikken funne eit alternativ dei stiller seg bak;

– Vi har eit samarbeid med Solhjell Bunader. Bunadane vert sydde i Estland, men vi tek måla her i butikken. Vi går òg nøye gjennom, godkjenner og tilpassar bunaden for kunden her i butikken, seier Jørgensen.

– Men korleis er det for dykk å selja eit maskinsydd produkt, og det frå utlandet?

– Dette er ei vurdering vi har brukt mykje tid på, seier Jørgensen. Vi kjenner Solhjell, og historia og filosofien til Solhjell godt.

– Vi kan stå inne for dette tilbodet. For dei som treng ein bunad på litt kortare varsel, og som godtek at den er maskinsydd, så er dette eit godt alternativt.

«Bunadspolitiet» vil korkje Jørgensen eller Bergesen prata så mykje om.

– Vi nyttar tilrådingane frå Norsk institutt for bunad og folkedrakt i vårt arbeid. Tidlegare var det slik at bunadar måtte godkjennast, no er det tilrådingane derifrå vi nyttar i arbeidet vårt.

Syr lokalt

Bunadbutikken syr sjølvsagt Os-bunad, men dei syr òg Hardanger-bunad, Samnanger-bunad og Fana-bunad.

Dei er òg dei einaste som får sy Tysnes sin herre-bunad. «Løyvet» til å få gjera nettopp dette fortel noko om kompetansen som ligg i Hegglandsdalen.

– Og på 17. mai - er de då ute og kontrollerer at alt ser rett ut, og tel på bunadar som de har laga?

– Nei, då slappar vi av, svarar Jørgensen og Bergesen i kor.

Og er du verkeleg seint ute? Bunadbutikken driv òg med utleige av bunadar - spesielt til konfirmasjon.