Helge Asbjørnsen har ein spesiell jobb. Og han tar spesielle bilde

Du har kanskje sett bilda hans under skulptursymposia i Os opp gjennom åra, men for mange er Helge Asbjørnsen ein person du treff på, og må forholda deg til, når du verkeleg er i nød.

49-åringen er sambuar, far til tre born og busett på Halhjem. Han er utdanna lege og spesialist i anestesi. Til dagen jobbar han som overlege på Akuttmedisinsk avdeling og på Traumesenteret i Helse Bergen. I jobben ligg det òg vaktar på luftambulansen i Bergen.

– Eg kjem ofte i kontakt med menneske som er kritisk sjuke eller skadde. Fleire av dei dør før vi kjem fram, eller under behandling.

– Det går sjeldan ei veke utan at eg har samtalar med pårørande som har mista nokon, eller kor tilstanden framleis er kritisk, og vi ikkje veit utfallet.

Hobby med vendepunkt

Asbjørnsen kjøpte seg sitt første kamera etter konfirmasjonen, men det er først for ti år sidan at foto vart ein viktig del av livet hans.

– Eg har alltid vore interessert i foto, og i 2012 var eg med på ein workshop med den anerkjende fotografen, Morten Krogvold i Vågå. Denne opplevinga vart eit vendepunkt for meg.

Morten Krogvold (70) er kjent for sine portrett av framstående kunstnarar, han er ridder av St. Olavs orden og tildelt ei rekkje prisar, blant anna Oslo bys kunstnarpris.

– På workshopane kunne vi deltakarar ta med bilde for vurdering, og i 2013 hadde eg med mine første bilde av menneskelege organ.

Dette vart starten på eit prosjekt som no har vart i åtte år. Heile vegen med Krogvold som mentor.

Til Kristiansund som «Director's choice»

Kvar haust dei siste 15 åra har Kristiansund vore vertskap for festivalen «Nordic Light Festival Of Photography».

Kunstarisk leiar for festivalen er Morten Krogvold, og til årets festival vart Asbjørnsen handplukka til å ta del som «Director's Choice».

– Det var med skrekkblanda fryd og anerkjenning eg fekk beskjeden for om lag eit halvt år sidan.

– Det vart mykje arbeid, sidan eg gjer all trykkinga sjølv, men eg må seia at det var stas å få ta del i festivalen på denne måten.

I tillegg til sjølve utstillinga heldt Asbjørnsen ein times langt foredrag under festivalen - eit foredrag som ikkje handla om fototeknikk, men Asbjørnsen sine tankar om livet.

– Eg er veldig oppteken av å bevisstgjera det livet vi lever, kor sårbart det er, og at ingen av oss veit kor lenge vi er her. Eg prata rundt desse emna med utgangspunkt i det arbeidet eg har som lege.

– I jobben min treff eg av og til menneske som viser meg bilde av den personen eg har prøvd å redda. For meg vert då eit fotografi det siste vi har att.

– Vi er den mest fotograferte generasjonen nokosinne, men kva vil liggja att etter oss når alt er digitalt? I tidlegare generasjonar var det å gå til fotografen ei stor hending, og i mange heimar og familiar heng desse bilda framleis på veggen.

Lanserte bok på festivalen

Til festivalen, som opp gjennom åra har hatt besøk av ei rekkje anerkjende fotografar frå heile verda, hadde ikkje Asbjørnsen berre ei utstilling og eit foredag med i bagasjen. Han hadde òg ei bok som skulle lanserast.

«Innsikt» er utgjeven av Asbjørnsen sjølv, og inneheld ein serie svart-kvit-bilde av menneskelege organ.

I tillegg til eit lengre forord av Asbjørnsen sjølv, har Kolbein Falkeid og Morten Krogvold skrive tekst til boka.

Alle bilda har eigne tekstar skrivne av forfattar og journalist Frode Grytten.

– Vi treng innsikt

– Det er eit spesielt tema i boka og fotografia dine - er det fare for at nokon vil seia at det du driv med er morbid?

– Nei, dette skal ikkje sjåast på som morbid, bildekunsten min handlar om å abstrahera, altså å skilja ut nokre element av eit emne for å samla seg om resten.

– Eg vil at bilda og kunsten min skal visa noko, eg vil at sjåarane skal skapa sine eigne reaksjonar, og eg vil at bilda mine skal seia noko.

– Men med den jobben du har - ein ville jo tru at du heller ville ta bilde av det heilt motsette, som ei slags motvekt?

– Det ville vera å fortrenga. Det ønskjer eg absolutt ikkje. Eg meiner generelt at tema for fotoprosjekt bør vera noko som interesserer, så du kjem i kontakt med deg sjølv. Om det du fotgraferer ikkje er viktig for deg, vil det bli vanskeleg å få fram noko som vil interessera andre.

– Du må ha ein bodskap, og vi treng innsikt i liva våre.

I boka til Asbjørnsen er det bilde av alt frå eit overarmsbein til ein hjerne og ei morkake.

At bilda er i svart-kvitt er eit bevisst val.

– Eg er sjølv mest glad i svart-kvitt. Hadde bilda mine vore i fargar, hadde du ikkje sett dei på same måten. I svart-kvitt får alle desse organa eit heilt anna uttrykk.

Prosjektet held fram

Asbjørnsen fortel at han sjølv er inspirert av fotografar som han har møtt på «Nordic Light-festivalen».

– Eg let meg inspirera av dei som har ein bodskap og som held gode foredrag, til dømes Morten Krogvold, Jimmy Nelson, James Nachtway, Arno Minkkinen og Connie Imboden.

– I tillegg finn eg inspirasjon frå kunstnarar som Odd Nerdrum og Håkon Bleken. Til dette prosjektet let eg meg spesielt inspirera av litteratur frå Kolbein Falkeid og Karl Ove Knausgård.

– Kva no? Tek du steget heilt ut og satsar som heiltidskunstnar?

– Eg vert definitivt ikkje rik av å driva med hobbyen min, men skulle moglegheita koma, så ville eg nok vurdera å gjera dette på heiltid.

– Men samstundes; å leva av å vera kunst-fotograf er nok nærmast umogeleg. Å leva av å vera fotograf går nok an, men då må du balansera mellom det å gjera det du har lyst til og det du må gjera for å tena pengar.

– Eg trivst med å ta dei bilda eg tek, og nokon kommersiell fotograf er eg nok ikkje.

Nett no ventar Asbjørnsen på å få bilda heim att når utstillinga i Kristiansund vert avslutta i neste veke. Etter det har han allereie planar om å halda fram prosjektet.

– Ja, eg vil halda fram, og eg har planar for vegen vidare. Tematikken vert den same, men uttrykket og bilda vert nok annleis.

– Kva med ei utstilling her heime i Os?

– Eg har ingen konkrete planar om det, men hadde det lete seg gjera - heilt klart, avsluttar Asbjørnsen.