Her er Europan-vinnaren

Bildeserie:

1 av 9

Torsdag kveld blei vinnarane av dei norske Europan-konkurransane kåra under ei prisutdeling i Arkitektenes hus i Oslo. Dei fem byane som har deltatt i konkurransen er Trondheim, Ørsta, Bergen og Stavanger i tillegg til Os.

Vinnar frå New York

26 unge arkitektar deltok i konkurransen om å få jobba vidare med Os kommune om å utvikle Esso-tomta og området rundt.

Vinnaren blei det New York/London/Los Angeles-baserte KnitKnot Architecture med konseptet «Osurbia».

Sterke og robuste plangrep

– Plangrepet er meget sterkt og robust. Dei foreslår eit sydleg og nordleg kvartal på tomta og i midten eit generøst og fint byrom som opner seg mot fjorden og mot stasjonsbygget. På denne plassen kjem det òg ei bro over elva.

– Arkitektane har her foreslått eit høgare bygningsvolum som kan husa ein sentral offentleg funksjon, til dømes eit nytt bibliotek eller eit maritimt museum.

– Plangrepet sikrar òg siktlinjer mot fjorden frå innkøyringa til sentrum, oppsummerer Øystein Bø, sekretær for Europan Noreg.

Vinnarane og Os kommune møtast i dag for å diskutera prosjektet og korleis det kan utviklast vidare.

Juryen si grunngjeving

Juryen, beståande av norske og utanlandske ekspertar på urban planlegging og arkitektur seier i si grunngjeving følgjande om vinnarforslaget:

«Vinnarprosjektet gjev Os ein identitet, ikkje ved å romantisera, men ved å styrka Os sin suburbane livsstil på ein moderne måte. Prosjektet "lærar frå Os" og det eksisterande forstadspreget gjennom å identifisera element i den eksisterande bygningsstrukturen på Osøyro og forvandla dei ved å laga hybridar som blir drivarane av endring i sentrum.

Osurbia-konseptet fungerer med fem element frå suburbia: den enkelte bustaden, parkeringsplassen, kjøpesenteret, bensinstasjon og "suburbia utover bustaden".

Eit sjette element, "The strip", organiserer desse elementa og knyttar dei samen med den omkringliggjande byen, frå nord til sør. Prosjektet foreslår å utvida og transformera den eksisterande rundkøyringa til å huse kollektivterminal på bakkeplan og parkering på toppen. Gjennom det løyser den ei aktuell problemstilling på ein enkel, men sofistikert måte.

Stadens bensinstasjon er anerkjend som ein integrert del av Osøyro og slåast saman med eit nytt offentleg bygg (museum, galleri, bibliotekfunksjon) i ein 8-etasjar høg bygning. Den tradisjonelle suburban bustaden blir erstatta med bustader basert på blanda grupper av innbyggjarar og felles hagar.

Vinnarprosjektet peikar på at viktige saker står på spel i sentrum og viser ein uanstrengt, men passande områdeplan kor ein adresserer spørsmål som oppdeling og fragmentering. Dei eksisterande bygningane har fått nytt innhald, ei ny gangbru inkluderer ein offentlig park og bind saman kjøpesenteret som ein integrert del og som ein viktig aktivator av elva framfor. Prosjektet illustrerer ytterlegare ein truverdig løysing for private bustader langs kaien.

Juryen verdset måten bensinstasjonen er forvandla ved å legga til offentlige og kulturelle funksjonar, då bensinstasjonen er ein av dei store møteplassane i byen i dag. Juryen verdsett òg korleis trafikk- og parkeringsutfordringane er løyst ved å plassera ein hybrid av parkeringshus og kollektivknutepunkt innanfor ei rundkøyring. På den måten reduserer ein inaktive bilplassar i sentrumskjerna.

Alt i alt syner framlegget og grepa dei presenterer ein djuptgåande forståing av Os og Os sitt framtidige potensiale på ein overraskande og forfriskande måte.»

Dette er Europan

Europan blei etablert som ei stifting i 1989 i Paris, i protest mot den etablerte byggjebransjen. Konkurransen ville at dei unge skulle delta i å forma framtida, og er i dag den største arkitektkonkurransen i verda for arkitektar under 40 år.

Europan Norge blei etablert i 2002.

• Blir arrangert parallelt i 20 land og i over 60 byar i Europa
• Fleire tusen forslag til løysingar kjem inn
• Fører til innovasjon i arkitekturfaget
• Dei norske tomtene er ofte blant dei mest populære
• Tidlegare Europan-konkurransar i Noreg har leia til bygge- og reguleringsoppdrag i Oslo, Hamar, Tromsø, Stavanger og Trondheim

Red.mrk: Juryen si grunngjeving er omsett frå engelsk av redaksjonen, vi tek atterhald om feil i oversettinga.