Korttenkt integrering
Rådmannen har i sitt forslag til budsjett for 2021 tenkt å spara 500.000 kroner ved å ikkje gi opplæring i norsk på nynorsk for flyktningar.
I fjor vart det vedteke at flyktningar, til liks med andre bjørnafjordingar, skulle få opplæring på nynorsk. Men det vart ikkje sett av pengar til dette, og saka vart utsett. I årets budsjett er dette altså føreslått kutta ut og sett strek over for godt. Dette skjer altså i ein av dei største nynorskkommunane i landet og i den kommunen med flest nynorsk elevar.
Om lag halvparten av nynorskkommunane i landet gir undervisning til framandspråklege på administrasjonsspråket i kommunen. I fleire av nabokommunane våre er dette no sjølvsagt. Kva er det som gjer at ein ikkje har same ambisjonar hjå oss?
Det første spørsmålet som melder seg er sjølvsagt kva den runde summen 500.000 kr skal gå til. Bøker og anna opplæringsmiddel er ikkje gratis – men ein halv million? Skal alle lærarane på kurs i norsk allmennkunnskap?
I 2020 er all opplæring nettbasert, og lisensen ein kjøper varer eitt år. Begge målformer har same pris. Ein slik lisens må fornyast kvart skuleår. Så kva er greia?
Motstanden frå Vaksenopplæringa i tidlegare Os- no Bjørnafjorden kommune er veldokumentert i dei to rundane. Men det er ikkje tilsette som skal driva språkpolitikk, det er det kommunestyret som skal gjera. Ein får trøysta seg med at i dei kommunane som no har fått eit fullgodt tilbod, har ikkje heller lærarane alltid vore heiagjeng. Men om ein vil så får ein det til.
Det finst større og meir presserande saker som det økonomisk skal prioriterast mellom. Men når det ikkje er dei store summane det er snakk om, blir det ikkje diskutert og får ikkje det fokuset på seg som er naudsynt. Ikkje store summar – men likevel står det ting på spel.
Administrasjonsspråket i Bjørnafjorden ligg nærare talemålet enn det bokmål gjer. Når ein flyktning får norskopplæring på nynorsk, lærer han såleis både å prata med naboen og å forstå skriftleg kommunikasjon frå skule og andre kommunale tenester. Kanskje kan han til og med hjelpa ungane sine med leksene. Opplæring i nynorsk er ein god integreringsplan.
Skal desse menneska skal bu her, må dei få ressursane og verktøya dei treng for å gjera nettopp det. Om det er meininga å senda dei vidare inn i urbane strok, så får ein væra så ærleg å seia det som det er.
Om ein vil skapa rom for integrering – byt til nynorsk. Det vil vera ei fallitterklæring for den nye kommunen å ikkje gi dette tilbodet. Då signaliserer ein ganske tydeleg at Bjørnafjorden ikkje er ein verande plass for innvandrarar.
Det er vel få som er i tvil om at tidene me går i møte blir tøffare, både i kommunane og nasjonalt. Det er fleire om beinet og prioriteringane kjem til å bli hardare. Ein må få mest mogeleg ut av kvar krone - og tenkja langsiktig. Å gi flyktningane opplæring på bokmål er å tenkja kortsiktig.
Morten Holmefjord