Lovfesta rett til å få seg noko på by'n?

Bildeserie:

1 av 9

Då Arbeiderpartiet sin representant snakka om auka stipend og bygging av fleire studentbustadar kom det ein kraftsalve frå Høyre i retur.

– De har sete i fleirtalsregjering i 8 år! Kva har skjedd? Dei raudgrøne er som ein kåt 80-åring, dei vil og vil, men får det ikkje til! sa Elise Loftheim til jubel, latter og applaus i salen.

Loftheim er frå Hønefoss, jusstudent i Bergen, kommunestyrerepresentant i Ringerike og nestleiar i Hordaland Unge Høgre.

Ho var heilt klart den som nådde best fram til elevane ved Os vidaregåande skule, målt i respons i form av både samtykkande latter og applaus.

Søviknes var eldst

Måndag var det paneldebatt på Os Gymnas, først for gymnaselevane, så for Os vidaregåande skule.

Desse sat i panelet: Tomine Sandal (Rødt), Daniel Charles Hextall (SV), Ingrid Ophaug Dahl (MdG), Roger Valhammer (Ap), Hans Inge Myrtvedt (Sp), Kevin Johnsen (V), Eurora Lyngstad (KrF), Elise Loftheim (H) og Terje Søviknes (Frp).

Midtsiden fekk med seg debatten med Os vgs. Frp fekk 51,4 prosent av stemmene under skulevalet ved Os vgs i 2009, Høgre fekk 13 prosent, Ap 11 prosent.

Fleire av debattantane gjorde god figur. Men eldstemann i panelet, veteran Søviknes, som burde vore på heimebane, må sjå seg slått av den borgarlege unge kollegaen Loftheim.

Slagkraftig humor og gode eksempel

Lærlingeplass var blant det politikarane var innom, bevisst på sitt publikum, men etter at dei raudgrøne hadde vore innom forslag om lovfesta rett til lærlingplass kom ei ny kraftsalve frå Elise frå Unge Høgre.

– Det er 8000 lærlingar som står utan lærlingplass. Kvifor har de ikkje gjort noko anna på åtte år enn å koma med dette forslaget?

– Å vedta rett til lærlingplass er det same som å vedta at alle skal få seg noko når dei er på by'n. Det er ute i bedriftene vi skaper arbeidsplassar, ikkje inne på kontoret til Jens.

Men det var ikkje berre på humor at Loftheim var god, ho kom med ein serie gode eksempel for å underbygga sine argument. Blant anna då det kom spørsmål frå salen om kva politikarane ville gjera for dei elevane som er litt betre enn snittet.

– Det er rart at dei som er flinke å stå på ski eller spela fotball kan søkja seg til toppidrettsgymnas, medan dei som er god i matte ikkje har tilsvarande tilbod.

– Vi hadde eit eksempel med forsøk om å oppretta ein realfagskule for elevar i vidaregåande som er ekstra gode i fysikk, kjemi og matematikk, men det fekk vi ikkje lov til av dei raudgrøne, sa Elise.

Stødige svar av Arbeiderpartiet

På den raudgrøne sida var det Roger Valhammer som gav Høgre mest motstand. Valhammer var best då han snakka om bygging av studentbustadar og det å halda valløfter.

– Førre gong vi hadde borgarleg regjering gav dei løfte om 1000 nye studentbustadar og bygde 350.

– Vi lovde 1000 nye studentbustadar og har bygd 1500. I neste periode vil vi bygga nye 1500 bustadar.

Daniel Charles Hextall (SV) supplerte:

– Vi treng langt fleire studentbustadar og kommunale bustadar for å pressa prisane ned i den private marknaden.

Varm skulemat vs fritidsaktivitet

Utanom studentbustadar og lærlingplassar blei maten i skulen eit tema, debattens første tema, etter spørsmål frå møteleiarane.

SV vil ha varm lunsj til elevane medan Ap gradvis vil innføra noko gratis lunsj i neste periode.

– SV har sete i 8 år i regjering, kvar blir det av den varme lasagnen, kom det i replikk frå Høgre, som sa dei heller vil bruka pengane på å betala fotballkontingent for fattige born i Noreg.

– Det er over 70.000 fattige born i Noreg. Alle får tak i mat, men langt frå alle har råd til å delta på fritidsaktivitet. Vi foreslår at staten skal dekka éin aktivitet for desse ungane.

Så kom det tørt frå salen: "Kva skal vi med varm mat, då blir vi berre endå trøyttare."

Taletid til alle

Om det var Arbeiderpartiet og Høgre som blei dei mest tydelege motstandarane og debattantane, fekk alle bra med taletid og gjorde godt greie for sitt parti sine viktigaste saker.

Alle fekk tre minutt i starten og eitt minutt på slutten til å snakka om sitt parti, og alle deltok med svar på spørsmål frå salen.

Kevin Johnsen frå Venstre var uheldig med mikrofon-teknikken då han heldt denne for langt frå munnen og knapt blei høyrd. Han fekk kun eitt hint om dette, eit godt stykke ut i debatten, utan at det blei betre.

Tomine frå Rødt sa blant anna "nei til lekser" og viste til ein dansk suksess på same resept.

Daniel frå SV hadde fokus på overvaking og korleis dei borgarlege vil godta at større delar av vår digitale aktivitet kan sporast.

Ingrid frå Miljøpartiet de Grønne meiner det er på tide vi trur på at det nyttar å kjempa for eit betre miljø, og brukte avskaffing av diktatur, slavedrift og innføring av allmenn stemmerett som saker folk gjerne ikkje såg for seg var mogleg, men som var verdt å kjempa for.

Roger frå Arbeiderpartiet åtvara mot dei borgarlege si privatisering, viste til dei nylege oppseiingane i Os kommune etter anbodsprosess, og snakka varmt om ein betre offentleg skule heller enn private som har "sugerør" inn i statskassen.

Hans Inge frå Senterpartiet snakka om norsk matproduksjon, om landskapen i Os som vil gro igjen om dei borgarlege vinn valet og reduserer støtta til bøndene, om nei til oljeboring utanfor Lofoten og om nei til EU, EØS og Schengen.

Kevin frå Venstre, som var vanskeleg å høyra, fekk blant anna fram at Venstre vil at dei som droppar ut av vidaregåande skule skal få det lettare om dei vil koma tilbake til skulen. Han viste også til forsøk med gratis varm lunj, som blei så dyrt at Venstre heller vil bruka pengane til noko anna.

Eurora frå KrF viste skepsis til heildagsskule, sfordi det vil kosta så mykje som 6 til 8 milliardar, og fordi ho trur at dei som synest skulen er keisam, blir dette som å erstatta ein kort og dårøeg dokumantarfilm med ein lang og dårleg dokumentarfilm. Ho vil også, for å gjera det lettare for unge vaksne å koma inn på bustadmarknaden, heva BSU-grensa frå 150.000 til 300.000 kroner.

Elise frå Høgre var, i tillegg til det du allereie lese om, innom karaktersetjing på lærarar. – Så kan dei som ikkje er gode nok gå på NAV. Der kan dei få ein prat med Stoltenberg, for han er arbeidslaus etter 9. september.

Terje frå Frp nådde best fram med bodskap om helsekøar, valfridom mellom offentleg og privat omsorg og skule, om sal av øl etter klokka 20 og om bygging av studentbustadar, som blir unødig dyr grunna strenge krav innført av dei raudgrøne.

– Når berre 5 prosent har behov for universelt utforma bustad, kvifor skal 100 prosent av studentbustadane byggast med handikaptoalett og liknande? Dette blir unødig dyrt for samfunnet, pengane kan brukast betre enn dette, meiner Os-ordføraren.

Resultata frå førre skuleval

Dei to skulane har førebels ikkje hatt skuleval.

Førre gong det var stortingsval, i 2009, stemte elevane sånn:

Os vgs
Frp: 51,4 % (166 stemmer)
Høgre: 13,0 % (42 stemmer)
Ap: 11,8 % (38 stemmer)
Sp: 5,0 % (16 stemmer)
Venstre: 4,0 % (13 stemmer)
Pensjonistpartiet: 3,7 % (12 stemmer)
SV: 3,4 % (11 stemmer)
KrF: 2,2 % (7 stemmer)
Kystpartiet: 2,2 % (7 stemmer)
RV/Rødt: 1,2 % (4 stemmer)
NKP: 1,2 % (4 stemmer)
Demokratene: 0,6 % (2 stemmer)
Miljøpartiet De Grønne: 0,3 % (1 stemme)

Os Gymnas
Høgre: 32,4 %
Venstre: 15,8 %
Ap: 14,4 %
Frp: 13,7 %
Sp: 7,2 %
SV: 6,5 %
KrF: 2,2 %
Sentrumsalliansen: 2,2 %
Kristent Samlingsparti: 1,4 %
Pensjonistpartiet: 0,7 %
NKP: 0,7 %