Oterfamilie har etablert seg i Øyane

To unge, naturinteresserte søstre frå Søre Øyane, tett assistert av ein like ivrig far, har gjort spennande fangst med viltkamera.

– I vinter fann vi spor som kunne tyda på oter, i mars fekk vi eit litt dårleg bilde av noko som såg ut som ein oter. Då vi no fekk tydelege bilde av noko som ser ut som ei mor med tre ungar blei vi kjempeglade, fortel Pernille (9) og Mariela (snart 6 år).

Onsdag blei kamera sjekka, måndag morgon hadde kameraet verkeleg gjort storfangst.

Pernille og Mariela er døtrer av ordførar Marie Lunde Bruarøy, men det er pappa som er ivrigast med å hjelpa til med montering av viltkamera, og med å læra frå seg om artar og om balansen i naturen.

– Eg liker naturfag godt på skulen, men ofte kan eg det vi skal læra frå før. Av og til får eg lov å fortelja det eg kan, seier Pernille

– Eg er glad for at oterbestanden ser ut til å ta seg opp i Hordaland, og at det har etablert seg ein heil familie her i Øyane. Eg har høyrd at det kan vera ein indikator på at økosystemet i området er i harmoni, seier den ivrige småviltjegeren og observatøren, supplerer pappa.

På hemmeleg adresse

Han og døtrene har hatt fleire viltkamera ute over lengre tid, men vil ikkje seia kvar i Øyane observasjonen er gjort.

– I tilfelle det er nokon som ønskjer seg ein utstappa oter, og byrjer å fiska med garn og ruse i området, får vi halda det hemmeleg. Det er dessverre mange som blir tatt i fiskereiskap. Heldigvis er det også fiskarar som set pris på at den raudlista oteren no er på veg tilbake, og sluttar i fiska med ruser.

• Les òg: Fekk oter i garnet

Det har blitt mange timar i skogen for søstrene Pernille og Mariela. Noko som har skuffa dei når dei har gått gjennom filmopptak etter filmopptak er mengda lause hundar som er fanga av viltkamera.

– Kamera står godt skjult frå sti og vanlege ferdselsårer, likevel får vi ofte bilde av hundar som går laus.

Kamera har òg tatt bilde av ein del hjort, og døtrene er redde for at hundar skal angripa hjortekalvar eller oterungar.

– Hundeeigarane kan bli mykje flinkare! Bandtvang handlar ikkje berre om kor snill hunden er med andre menneske, eller andre hundar, det er mange andre artar som skal ha fred på denne tida av året.

Fann 10 døde oter på 3 månadar

Ifølgje artsobservasjoner.no, ein artsdatabank finansiert av Klima- og miljødepartementet, er det mange oterfunn i Hordaland dei siste åra, spesielt i Øygarden, på Askøy og i Nordhordland, men også i Kalandsvatnet.

• Les òg: Fann død oter på Kaland

I Os er det berre registrert éin observasjon dei siste tre åra, ein død oter funnen på Stallskjeret (ved Stallskjerneset sør på Skorpo?) 12. januar 2016.

• Les òg: Sjeldan gjest i Os hamn (Sel eller oter? Sjå video)

– Oteren var utryddingstruga, men har med åra breidd seg både nordover og sørover frå Nordland. Men det går seint. Mange av observasjonane funn av død oter i fiskereiskap, stadfestar forskar Jiska van Dijk ved Norsk institutt for naturforsking (NINA.no).

Ein stad gjekk det tapt heile 10 oter på 3 månadar.

– Er det noko som kan gjerast for å redusera omfanget?

– Det er gjort nokre forsøk med utvikling av ruser om oteren kan koma seg ut av, men som held på fisken. Dessverre har det vore mislykka til no.

Ber alle registrera sine funn

NINA jobbar med å kartlegga oterbestanden.

– Vi er glade for alle innrapporterte observasjonar, anten det er død eller levande oter. Alle funn er naturlegvis av verdi for oss.

• Sjå artsobservasjoner.no

Mens oter høyrer heime i norsk natur er den noko mindre varianten mink ein framand art. Enkelte seier dei har sett lite mink i Hordaland dei siste åra, og lurer på om oteren driv minken vekk.

– Til ein viss grad ser det sånn ut, men det vil nok aldri bli sånn at den driv minken heilt vekk, og det har vist seg at dei lærer seg å leva side om side.

– Eit prosjekt vi hadde på Aukra nyleg viste nettopp dette. Det er mindre mink på Aukra no, samanlikna med før, men den er der framleis, saman med oteren, som har kome tilbake.

Mens mink og vanleg huskatt forsyner seg grovt av fugleegg og mus, er oteren ein topp-predator, men stort sett under vasskorpa.

– Det hender at oter går etter fugleegg eller fugl, men det er i så fall enkeltindivid i enkelte område. Det er eit godt teikn på økologien i området at oteren lever der, stadfestar van Dijk.

– Kva med auka fangst etter leppefisk i samband med avlusing i oppdrettsbransjen, kan det enkelte skildrar som «støvsuging» av fjordane få konsekvens for oter eller andre artar?

– Det har vi førebels ikkje undersøkt, vi veit lite om leppefiskbestanden og konsekvens av auka fiske av denne.