Speglblankt toppdekke på klosterruinane

Bildeserie:

1 av 7

I 2012 iverksette Riksantikvaren, i samarbeid med Os kommune, eit «istandsettingsprogram» for dei privateigde ruinane etter middelalderens Lyse kloster i Os. Dette er av dei største og best bevarte ruinanlegga i landet og freda etter Kulturminneloven § 4.

Tilstandsrapport utført av Byantikvaren i Bergen same år konstaterte omfattande skadar på anlegget og konkluderte med behov for iverksetting av tiltak på murane for å få den opp på eit normalt vedlikehaldsnivå.

Riksantikvaren har sidan 2013 finansiert ulike tiltak i ruinane.

– Dette er del av eit riksantikvarisk bevaringsprogram, og Lyse kloster er blant dei største prosjekta og dermed prioritert, seier seniorrådgjevar Inger-Marie Aicher Olsrud frå Riksantikvaren.

Tiltakshavar for prosjektet: Os kommune, v/kultursjef Lisbeth Axelsen
Forvaltningsmyndighet: Riksantikvaren, v/seniorrådgjevar Inger-Marie Aicher Olsrud
Antikvarisk tilsyn: Byantikvaren i Bergen, v/rådgjevar Heming Hagen

Noko av det første som blei gjort var felling av 10 store almtre rundt ruinane.

– Eg kjem ikkje til å sakna dei. Dei er gamle og farlege. Nyleg gjekk ei tjukk grein rett i bakken, utan at det var særleg kraftig vind. Den kunne skadd både folk, bilar og ruinane, sa Georg von Erpecom frå familien som er grunneigar på Lyse Kloster hovudgard mens han såg trea bli felte.

Fiksar murane - uvisst kva som kjem på toppen

Årsaka til at torva er fjerna frå mange av murane er at arbeidet med reparasjon og konservering av murane er i gang.

– All torva skal fjernast. Dette blir utført etterkvart som arbeidet med kvar mur startar, fortel kultursjef i Os, Lisbeth Axelsen.

Krona på murane, som no speglar seg i sola, er av nyare sort.

– Vi reknar med at den blei støypte som del av konserveringsarbeid utført ein gong mellom 1940 og 1985, seier Aicher Olsrud.

– Kva vi skal gjera med denne krona er ikkje endeleg avklart. Blant alternativa er å fjerna den eller reparera den, lata det stå ope ned mot dei gamle murane eller laga ny krone.

Jobbar vidare gjennom sommaren

I mars sendte Byantikvaren forslag til tiltaksplan for 2018.

– Arbeidene er planlagt utført i tidsrommet mai til september, som normalt tilsvarer kalksesongen på Vestlandet, skriv Heming Hagen.

Det hovudsaklig tre arbeidsprosessar dei håper å få fullført i år:
• istandsetting av østfløyen i ruinen, inkludert søndre kapell
• toppdekke på portalbasene
• reparasjon av toppdekket på vestmuren

I bildeserien over kan du sjå eiga skisse av ruinane om områda det skal jobbast i den komande tida.