Plansmie for auka medverknad
Korleis sikra styring i arealutvikling? Korleis sikra involvering frå osingane? Kan plansmie vera eit hensiktsmessig verkemiddel?
Bildeserie:
Onsdag held Erling Okkenhaug ei miniplansmie i samband med folkemøtet om utviklinga av Os. Eit tjuetals personar frå fleire politiske parti, men òg einskilde personar stilte opp for å dela sine tankar om framtida.
– Det er for lite medverknad og engasjement blant befolkninga. Det er de som skal vera oppdragsgivarar for politikarane de har vald inn, ikkje utbyggarane.
– Plansmier er ein metode vi har nytta fleire stader rundt i landet, mellomanna i Aure, Rakkestad og Brokelandsheia.
– Oppdragsgivarane har vore både kommunane og grunneigarar, som har hatt ein ønskje om å gjera så rette val som mogleg og å stemma av sine idear med folket, forklarte Okkenhaug innleiingsvis.
Intensjonar, absolutter og prosessar
Oppgåva deltakarane fekk var kanskje vanskeleg å gripa fatt i på eit miniseminar på berre to timar, men dei gule lappane blei mange.
– Vanlegvis kjøyrer vi desse plansmiene over minst fire dagar og har med arkitektar som kan illustrera ideeane og tankane fortløpande.
– Det er gjerne òg ei styringsgruppe som er oppnevnt frå politisk hald, som tek fortløpande beslutningar etterkvart som prosessen stig fram.
– Oppgåva i dag har eg delt i tre.
– Kva er intensjonen for Osøyro og krinsane. Kva fortener Os, kva er dei spesielle kvalitetane og kva treng Os av innhald, verksemder, næring, bustader, kultur, torg, landsbysentrum og fellesskapsfunksjonar.
– Kva er absoluttane, eller minimumskrava når det kjem til utforming. Hva tåler Os? Kva retningsliner bør vera ufravikelege i Os når det kjem til visuelle grep som formater, skal, arkitektur, materialbruk, farger, fortetting og heilskapande verkemiddel.
– Det siste er sjølve prosessen. Korleis skal ein jobba for å nå måla med intensjonane og absoluttane. Korleis kan folk flest bidra. Korleis kan ein organisera det med plansmier, arkitektkonkurranser, ressursmiljøer, og ikkje minst, korleis sikrar vi at reguleringsbestemmelsane blir respektert.
– Skriv det de seier
Litt vanskeleg var det nok å få ned på dei gule lappane det diskusjonane gjekk rundt bordet.
– De skal ikkje begrunna eller skriva ein lang avhandling.
– Skriv korte stikkord, skriv det dei snakkar om, oppmoda Okkenhaug.
Etterkvart byrja orda å forma seg og det kom fram fleire fellesnemnarar: Politikarane må vera tru mot dei planane som blir lagt, ikkje gje dispensasjonar i hytt og pine, involvera innbyggjarene meir og ikkje fatta beslutningane på bakrommet for lukka dører.
Inspirert av prins Charles
Modellen og stikkorda har Okkenhaug fått inspirasjon frå Prins Charles til.
– Han er utruleg engasjert i stadsutvikling i England og har skrive ei bok på slutten av 80-talet, som på mange måtar er sjølve bibelen.
– Der kjem han mellomanna med "sjekklister" over ting ein bør tenka på når ein skal utvikla eit lokalsamfunn.
– Han er ikkje berre populær blant arkitektane i England. Mellomanna har han sagt i eit foredrag at dei har øydelagt meir enn det tyskerane klarte då dei bomba England under andre verdskrig.
– Eg håper at det er krefter i Os som vil ta intitiativet til å vidareføra det arbeide deltakarane her fekk ein liten smakebit på.
– Dialog er ein nøkkel og er ein ueinig så må det framførast med gode argument. Ein må vera dyktig på informasjonsinnsamling og å bruka den på best mogleg måte.
– Det å presentere alternative løysningar til det utbyggarane har kome med, er ei metode vi har nytta oss ofte av, forklarte Okkenhaug avslutningsvis.